ประวัติพระพุทธมหามณีรัตนปฏิมากรแก้วมรกต

มีตำนานที่สามารถเชื่อถือกล่าวได้ว่า  เมื่อ พ.ศ. 1977  ฟ้าผ่าเจดีย์องค์หนึ่ง  ณ เมืองเชียงราย  (ปัจจุบันคือวัดพระแก้ว)  ปรากฎ มีพระพุทธรูปองค์หนึ่ง ปิดทับด้วยปูนทั่วทั้งองค์ ชาวเมืองคิดกันว่า เป็นพระพุทธรูปสามัญธรรมดาทั่วๆไป จึงเชิญไปไว้ในวิหารวัดแห่งหนึ่ง  ต่อจากนั้น ประมาณ 3 เดือน ถัดมา ปูนที่หุ้มพระพุทธรูปองค์นี้ กระเทาะออกที่ปลายพระนาสิก  เจ้าอาวาสในวัด เห็นเป็นแก้วสีเขียวงาม  เป็นหยก  จึงแกะปูนออกทั้งองค์  จึงเห็นว่าเป็นแก้วทึบทั้งแท่ง บริสุทธิ์ดีไม่มีบุบสลาย หน้าตักกว้าง 48.3 ซม.  สูงทั้งฐาน 66 ซม. ชาวเชียงรายและเมืองอื่นๆพากันไปบูชานมัสการมากมาย  ผู้รักษาเมืองในขณะนั้น  จึงมีใบบอกลงไปถึง พระเจ้าสามฝั่งแกนเจ้าเมืองเชียงใหม่ ๆ เกณฑ์กระบวนไปรับเสด็จ พระมหามณีรัตนปฏิมากร ขึ้นหลังช้างแห่มา  ครั้นมาถึงทางแยก ซึ่งจะไปเมืองนครลำปาง ช้างที่รับเสด็จ พระมหามณีรัตนปฏิมากร ก็วิ่งตื่นไปทางเมืองนครลำปาง  เมื่อหมอควาญเล้าโลมช้างให้สงบ  แล้วพามาถึงทางที่จะไปเมืองเชียงใหม่  ช้างก็ตื่นไปทางเมืองนครลำปางอีก  จนภายหลังเมื่อเอาช้างเชื่องรับเสด็จ  พระมหามณีรัตนปฏิมากร ช้างนั้นเมื่อมาถึงที่นั้น ก็ตื่นคืนไปทางเมืองนครลำปางอีก ด้วยเหตุนั้น ท้าวพระยาผู้ไปรับเห็นประหลาดนัก จึงมีใบบอกไปถึงเจ้าเมืองเชียงใหม่  ครั้งนั้น เจ้าเมืองเชียงใหม่ นับถือผีสางมากนัก จึงวิตกว่า ชะรอยผีซึ่งรักษาพระองค์ จะไม่ยอมให้มาเมืองเชียงใหม่  ก็ยอมให้เชิญ พระมหามณีรัตนปฏิมากร ไปประดิษานไว้ในนครลำปาง คนทั้งปวง จึงได้เชิญ ไปใว้ที่วัด ที่มีผู้คนศัทธาเป็นจำนวนมากสร้างถวาย  พระมหามณีรัตนปฏิมากร ประทับอยู่ที่เมืองนครลำปางนานถึง 32 ปี  และวัดนั้น ยังเรียกว่า วัดพระแก้ว มาจนทุกวันนี้ สันนิษฐานว่า คือวัดพระแก้วดอนเต้า